Dwangmatig positief en vrolijk zijn, is een manier om de miserie van anderen te relativeren, om vertrouwen te behouden in een status quo die het wel zal fiksen. Kortom, optimisme biedt een excuus om niet in opstand te moeten komen. Hoop daarentegen...
Tussen de neoliberale hang naar privatisering en het vage verlangen naar ‘de commons’ mogen we één betekenis van ‘publiek’ niet vergeten: de publieke overheid, fundament van onze welvaart. Klinkt dat oubollig, van een vorige eeuw? Als we deze eeuw niet willen uitleveren aan sociale afbraak, hebben we allen baat bij één brede beweging die deze publieke basis weer voluit verdedigt. De kunsten kunnen niet aan de kant blijven.
Na het aangekondigde vertrek van Johan Simons in NTGent stonden afgelopen week de deuren van dit stadstheater open om collectief na te denken hoe het verder kan en moet. Of zo leek het toch. Achter de schermen wordt het principe van dialoog en transparantie veel moeilijker gepraktiseerd. Als NTGent ergens een toonbeeld van is, dan wel van hoe sluipenderwijs het management-denken de kunstensector overneemt.
Ook in de cultuursector blijft ‘duurzaamheid’ een woord dat velen vaker bepleiten dan echt belijden. Mochten we dat discours nu eens hard maken met een fair practice-label voor duurzame cultuurorganisaties, op basis van hun eerlijke arbeidsvoorwaarden voor losse kunstenaars? En niet van bovenuit, maar van onderop. Het is trouwens al bezig: internationaal, maar ook in België. Voor je het weet, komt er een vakbond van kunstenaars van …
Het belooft een boeiende Franse cultuurzomer te worden. Niet zozeer vanwege de geplande artistieke activiteiten, wel door de strijdbaarheid waarmee de Fransen opkomen voor rechtvaardige arbeidsvoorwaarden in de cultuursector, en voor iedereen met een discontinue job. Vele Franse zomerfestivals krijgen een ‘aangepast’ programma. Heel wat acties vestigen de aandacht op de precaire situatie van de cultuurwerkers, door het vermagerings- en vermarktingsbeleid dat de Franse overheid wil doorvoeren.
De vele verkiezingsdebatten rond cultuur gingen zelden echt door op de vele voorstellen rond alternatieve financiering in de programma’s van verschillende partijen. Nochtans blijft dat een van de grote vragen voor het cultuurbeleid na 25 mei: hoe willen we de kunsten verder ondersteunen? Vooral N-VA lag onder het vergrootglas, maar laten we zeker de hang van Open VLD naar vermarkting niet vergeten.
‘Als je de gesprekken in de cultuursector een beetje volgt, lijkt iedereen al te weten wat er zal gebeuren als de grootste partij van Vlaanderen in de komende verkiezingen zijn overwicht weet te verzilveren. Het leverde tussen N-VA en stemmen uit de cultuursector al de nodige mediagenieke botsingen op. Maar is het cultuurbeleid van N-VA echt zo helder? Met welk soort kunstenbeleid wil N-VA zijn sociaal-economische en Vlaams-nationalistische visies eigenlijk gestalte geven? (Voer voor het tweede debat in de reeks ‘4x4 – kiezen is een kunst’ van CAMPO en rekto:verso)
Het derde debat van 4x4 Kiezen is een Kunst is wellicht het belangrijkste van de reeks. Waarom? Omdat de stille overname van kunst en cultuur door de vrije markt, die al lang aan de gang is, vandaag in een stroomversnelling komt. Een brede keur aan cultuurpolitici wil van een vermarktingsbeleid een erezaak maken, in naam van ‘goed bestuur’. Intussen kruipt de kunstmarkt als een bruidsluier rond de publiek ondersteunde kunstinstituten.
Hoe moet het verder met het verheven ‘instituut kunst’ in een platte wereld? Dat is de centrale vraag in Institutional Attitudes, een veelstemmige verzameling teksten onder redactie van Pascal Gielen. Samen vormen ze een cultuurpolitiek zelfonderzoek. Hoe kunnen instellingen zoals musea, kunstkritiek, kunstacademies, … hun relevantie handhaven in een tijd die hen geen prominente plaats toekent? Dit boek blijft het antwoord schuldig, maar vertelt wel veel over de zoektocht.
De cultuursector mag zwaar weer verwachten. Daarom deze oproep aan alle cultuurliefhebbers: tijd om samen een tegenkracht te vormen. Hoe pakken we het aan?
Op een week van de gemeenteraadsverkiezingen kunnen we alvast besluiten dat cultuur blijkbaar geen thema is. Op een paar georganiseerde debatten in Leuven of Antwerpen na, bleef het stil over het cultuurbeleid dat de steden de komende zes jaar willen voeren.
Sinds Joke Schauvliege de adviezen van haar beoordelingscommissies online heeft gezet, wijden media, politici en verliezers uit de sector zich aan het voorspelbare boegeroep. Laten we, in afwachting van haar eindbeslissing, liever zicht proberen te krijgen op het grotere plaatje. Zinvoller dan de minister nog maar eens op de korrel te nemen, is na te denken over welke beleidscultuur ze uiteindelijk beoogt.
Heel wat kunstwerken portretteren de zee als een metafoor voor vrijheid, vitaliteit en verandering. Not Waving, but Drowning, de nieuwe documentaire van Elias Grootaers, is een frisse uitzondering. Deze gestileerde observatie toont namelijk hoe de zee een onoverkomelijk obstakel kan zijn, in dit geval voor gestrande Indiase vluchtelingen in het transitcentrum van de scheepvaartpolitie van Zeebrugge. Niet zozeer deze omkering maakt Grootaers’ film bijzonder. Wel de atypische manier waarop het onderwerp wordt benaderd.
De apocalyps lijkt overal. Hoe je daar als theatermaker mee aan de slag kunt, toont Miet Warlop in Springville. Het is gewoon een kwestie van de juiste slapstick.